نقش زنبور عسل برای محیط زیست

نقش زنبور عسل برای محیط زیست یکی موضوعات غیر قابل انکار می باشد چرا که زنبور جزو قدیمی ترین ساکنین کره زمین می باشد و قبل از پیدایش انسان بر روی زمین نیز بوده است و نقش بسزایی در حفظ محیط زیست داشته است.زنبور عسل را اکثریت مردم با تولید عسل می شناسند که این تنها یکی از کارهای این حشره شگفت انگیز می باشد.

تولید عسل،بره موم،ژل رویال،موم،زهر و… بخشی از تولیدات کندویی زنبور می باشد.با این حال صرفا کارایی و مفید بودن زنبور عسل به کندو خلاصه نمی شود و نقش زنبور عسل برای محیط زیست بسیار می باشد.

ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با رازهای پنهان زنبور عسل و نقش بسزای آن برای محیط زیست که امری اجتناب ناپذیر است آشنا کنیم.

با ما در این مقاله جذاب همراه باشید…

زنبور عسل

زنبور عسل، موجوداتی کوچک و الهی است که در تشکیل اجتماعات پیچیده‌ای به نام کلونی‌ها مشغول به کارند. این موجودات زندگی اجتماعی پیشرفته‌ای دارند و نقش بسیار مهمی در حفظ تنوع زیستی و پایداری اکوسیستم‌ها ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی زندگی زنبور عسل، ساختار اجتماعی آنها، نقش و اهمیت این موجودات در بقایای طبیعی و کشاورزی می‌پردازیم.

1. زندگی و ساختار اجتماعی

زنبور عسل یکی از حشرات اجتماعی است که در یک کلونی زندگی می‌کند. هر کلونی شامل ملکه، کارگرها و زنبورهای نر است. ملکه مسئول تخم‌گذاری و تولید تخمینها است. کارگرها به مسئولیت‌های مختلفی از جمله جمع‌آوری غذا، تغذیه لاروها، و نگهداری از کلونی مشغولند. زنبورهای نر نیز در جوانه‌زنی و تولید مثل شرکت می‌کنند.

2. تولید عسل و اهمیت اقتصادی

یکی از اهمیت‌های بزرگ زنبور عسل تولید عسل است. زنبورها از گلها شیرینی می‌چینند و با ترکیب آن با آبزیان خود عسل تولید می‌کنند. عسل به دلیل ویژگی‌های ضد باکتری و آنتی‌اکسیدانی خود به عنوان یک محصول طبیعی و سالم شناخته می‌شود.

3. تأثیرات زنبورها بر پایداری اکوسیستم

زنبور عسل به عنوان یک گونه گرده‌افشان، نقش بسیار مهمی در پایداری اکوسیستم‌ها دارند. آن‌ها با انتقال گردهای گل به گل، به تولید میوه و بذر کمک می‌کنند و تنوع زیستی را حفظ می‌کنند. از این رو، حفاظت از زنبورها از اهمیت زیادی برخوردار است.

4. چالش‌ها و تهدیدها

متأسفانه، زنبور عسل با چالش‌ها و تهدیدهایی مواجه است که می‌تواند تأثیرات زیادی بر جمعیت آنها داشته باشد. از جمله این چالش‌ها می‌توان به کاهش تنوع گیاهان، استفاده از کشت‌های شیمیایی و بیماری‌های زنبورها اشاره کرد.

نقش زنبور در گرده افشانی

نقش زنبور در گرده افشانی در طبیعت موضوعی است که به شدت حائز اهمیت می باشد چرا که این حشره کوچک به تنهایی حدود 80 درصد از گرده افشانی طبیعت را بر عهده گرفته است.حدود یک سوم از مصارف انسان مواد غذایی گیاهی می باشد که توسط زنبور های عسل گرده افشانی می شوند.

همچنین تولید بذر در گیاهان علوفه ای مانند یونجه, انواع شبدر و ماشک نیاز به ملاقات زنبور دارد. اکثر درختان میوه نیز بدون گرده افشانی زنبور عسل به مقدار تولید مناسب و کیفیت مطلوب میوه نخواهند رسید.

بر اساس شواهد موجود و به طور متوسط, ارزش افزوده محصولات زراعی و باغی که در نتیجه گرده افشانی زنبور عسل ایجاد می‌شود, حدود ۱۴۳ بار بیشتر از ارزش عسل و سایر تولیدات کندو است.

زنبورهای عسل, برای بررسی گل ها دارای الگوهای رفتاری پیچیده ای هستند. گل ها اغلب با نشان دادن یک سری تغییرات و در اختیار گذاشتن منابع پنهان شهد و گرده, گرده افشانی زنبورها را تسهیل می کنند. بیش از ۲۰۰۰۰ گونه زنبور عسل در کار گرده افشانی نهان دانگان شرکت دارند.

گرده افشانی و بارور کردن گل ها, مهم ترین و اصلی ترین وظیفه زنبور عسل است. او در مقابل انجام این کار, به سرعت مزدش را که همان شهد یا گرده است, دریافت می کند.گرده افشانی زنبور عسل, عامل بقای آن و پایداری محصولات کشاورزی بوده و در زاد و ولد بسیاری از نباتات مؤثر است ( البته به غیر از سوزنی برگ ها ). اگر عمل گرده افشانی شکوفه ها انجام نشود, هرگز گلی به میوه یا بذر تبدیل نخواهد شد.

تحقیقات نشان می دهد اگر در یک باغ میوه, تعدادی کندوی زنبور عسل قرار داده شود, کیفیت و کمیت میوه به حدود ده برابر افزایش می یابد و از طرفی اگر زنبورها به طور کلی اعتصاب کنند و کار گرده افشانی را انجام ندهند, در ابتدا ۶۰ درصد محصولات کشاورزی تولید نمی شود و در طول زمان, کار طبیعت به کلّی مختل می شود. درصد تشکیل‌ میوه‌ در گرده افشانی‌ با باد ۵۰ درصد و به وسیله زنبور عسل ‌۹۶ درصد اعلام‌ شده است. تولیداتی که زنبور عسل برای زنبوردار به ارمغان می آورد, فقط ۱۰ درصد از کل ثمرات آن است, در حالی که ۹۰ درصد فایده اش از طریق عمل گرده افشانی عاید باغداران و زارعان می شود.

گرده افشانی چیست

انتقال دانه گرده گل از پرچم های گل ( عضو نر ) به کلاله گل ( عضو ماده ) را گرده افشانی می‌گویند که به دو صورت خود گرده افشانی و دگر گرده ‌افشانی صورت می گیرد. اگر پرچم‌ و کلاله در یک گل قرار داشته باشند, به آن خود‌ گرده ‌افشانی و اگر پرچم در یک گل و کلاله در گل دیگری باشد ( مخصوصاً در گیاهان مجزا از هم ) به آن دگر ‌گرده افشانی می گویند.

اکثر گل ها دارای خصوصیاتی هستند که مانع پدیده خود گرده افشانی می‌شوند و به دگر گرده افشانی روی می آورند. در حالت دگر گرده افشانی, از آنجایی که دانه های گرده گل قدرت تحرک ندارند, عمل گرده افشانی از راه های مختلف از جمله به وسیله حشرات و باد انجام می شود. در این روش, گیاه دانه ی گرده را از گونه های هم نوع دریافت می کند. دانه گرده بر روی کلاله رشد کرده و ناسازگاری احتمالی موجود را نیز که مانع رشد لوله گرده می شود برطرف می نماید.

نحوه گرده افشانی زنبور عسل

زنبور عسل تنها حشره ای است که خداوند متعال شرایط لازم و کافی برای گرده افشانی غیر مستقیم را که لازم و ضروری نیز می باشد, در سطح عالی در وجود او قرار داده است. در یک باغ میوه یا مزرعه اگر در هر هکتار حدود چهار تا پنج عدد کلنی زنبور عسل قرار دهیم, کیفیت و کمیت میوه یا بذر حاصله حدودا تا ده برابر افزایش خواهد یافت. به طور مثال اگر در یک باغ سیب قرار باشد ۵ تن محصول برداشت شود, با قرار دادن تعدادی کلنی زنبور عسل داخل باغ در هنگام شکوفه دادن گل ها, مقدار محصول به ۵۰ تن و با کیفیت بسیار زیاد افزایش خواهد یافت.

زنبور عسل قادر است عطرهای مختلف هزاران گل و گیاه را شناسایی و در نهایت دقت و ظرافت, نوع آنها را تشخیص دهد. زنبور عسل هنگامی که مشغول جمع آوری گرده و یا شهد یک نوع گل است, به شهد و یا گرده گل های گیاهان نوع دیگر توجهی ندارد. این صفت, یعنی ثابت گل بودن, ذاتا در وجود زنبور عسل قرار داده شده است و گرده یک گل را به همان نوع گل در مکان دیگر انتقال می دهد.

اکثر حشرات فقط در موقع گرسنگی از شهد و یا گرده گل ها استفاده می کنند ولی زنبور عسل همیشه غذای کافی در داخل کندو به صورت ذخیره دارد, بنابراین از طلوع آفتاب تا آخرین لحظات روشنایی روز برای جمع آوری آذوقه تلاش می‌کند.

طبیعت نه تنها تغذیه زنبور عسل, بلکه غذای نوزاد آن را به طور کامل در داخل گرده و شهد گل قرار داده, به همین خاطر زنبور عسل برای زنده ماندن وابسته به گل است. اگر باغداران و کشاورزان بتوانند از این هماهنگی میان زنبوران عسل و گل ها استفاده کنند, محصولاتشان افزایش می‌یابد.

شکل بدن زنبور عسل بر خلاف اکثر حشرات از نظر آناتومی و فیزیولوژی طوری ترکیب و تنظیم گردیده است که برای حمل گرده و شهد گل کاملا مناسب است. در هنگام بازدید زنبور کارگر از گل ها و جمع آوری شهد گل, مقداری دانه گرده به بدن او می چسبد که آن را به کلاله همان گل و یا گل دیگری از همان گیاه انتقال می دهد, یعنی گرده های اضافی را که به بدنش چسبیده, روی مادگی گل قرار داده و آن را بارور می کند. به این ترتیب میوه یا بذر تشکیل شده و سبب افزایش کمی و کیفی محصولات می شود.

اهمیت گرده افشانی

در کشورهای پیشرفته, باغداران و مزرعه داران با دادن مبالغی کرایه به زنبورداران, از آنها تقاضا می کنند که در هنگام شکوفه دادن گل ها, کندوهایشان را به باغ یا مزرعه آنها ببرند و یا حتی خودشان مبادرت به پرورش تعدادی کلنی زنبور عسل می کنند و به این ترتیب با عمل گرده افشانی توسط زنبور عسل, سود سرشاری عاید آنان می شود. بنابراین‌ وجود زنبور عسل‌ برای گرده افشانی‌ کافی‌ و به منظور بازدهی‌ اقتصادی‌ مناسب ‌ کاملا ضروری است.

زنبور عسل علاوه بر عمل گرده افشانی, در کاهش مصرف سموم شیمیایی که برای دفع آفات بکار می روند نیز تاثیر به سزایی دارد. کسب اطلاعات بیشتر و تخصصی تر از فواید زنبور عسل, می‌تواند ما کشاورزان و باغداران را از اثرات مفید و موثر آن بهره مند سازد. همچنین خوب است یا خودمان مبادرت به نگهداری و پرورش تعدادی کلنی زنبور عسل کنیم و یا از زنبورداران تقاضا نماییم در زمان شکوفه دادن گل ها, کندوهایشان را به مزارع و باغ هایمان منتقل کنند.

علت گرده افشانی چیست

علت گرده افشانی چیست موضوعی می باشد که باید به آن بسیار پرداخت چرا که باروری بسیاری از گیاهان موجود در طبیعت با گرده افشانی انجام می پذیرد.

همانطور که در قسمت بالا نیز به آن اشاره کردیم حدود 80 درصد از گرده افشانی در طبیعت به وسیله زنبور عسل صورت می گیرد ولی حال چرا این عمل انجام می گیرد موضوعی است که در این بخش به آن خواهیم پرداخت.

گیاهان موجود در طبیعت برای گل دهی و به ثمره رسیدن نیاز به گرده افشانی و یا محرکی برای تولید محصول خود و یا گل دهی نیاز دارند که این امر به صورت نر و ماده صورت می گیرد . گرده گل نر بر روی گرده گل ماده قرار می گیرد و باعث به ثمر رسیدن این محصولات می گردد.

گرده افشانی در طبیعت بقدری حائز اهمیت می باشد که بدن در نظر گرفتن گرده افشانی پس از گذشت مدتی دیگر شاهد هیچگونه طبیعتی نخواهیم بود و به کل نابود خواهد گشت.

با این تفاسیر باید به این موضوع پی ببریم که وجود زنبور عسل در طبیعت تا چه حدی مهم می باشد.

مجموعه عسلو با تکیه بر تلاش و پشتکار همکاران و کارکنان این مجموعه در تلاش است محصولی با کیفیت و در خور شان هم میهنان عزیزمان ارائه کنیم.

برای مشاهد و خرید عسل طبیعی می توانید وارد سایت عسلو شوید و یا بر روی لینک کلیک کنید.